ترجمه بخش‌هایی از یادداشت دمیر محی‌الدینوف معاون اول رئیس اداره دینی مسلمانان فدراسیون روسیه
ریاست روسیه بر بریکس در سال 2024 با توسعه و گسترش گسترده این مجمع بین‌المللی همراه شده است. بریکس سازمانی است که اقتصادهای در حال توسعه جهان را متحد می‌کند و جمعیت کشورهای عضو آن به 42 درصد کل جهان می‌رسد. اما این تنها بی‌رغبتی به خدمت برای رهبران جهانی‌گرایی و جهان تک قطبی به عنوان یک «کارخانه»، «پمپ بنزین»، «فروشگاه مواد غذایی» نیست که اعضای بریکس را گرد هم می‌آورد بلکه بُعد ارزش آن بسیار اساسی‌تر است؛ تعهد به ارزش‌های سنتی، تنوع میراث فرهنگی و معنوی، ادیان سنتی.
روسیه یکی از معدود کشورهای جهان است که سه دین ابراهیمی یهودیت، مسیحیت و اسلام در قلمرو آن ریشه تاریخی دارند و تماس آنها با یکدیگر، شکل‌گیری سنت‌های همزیستی و تبادل فرهنگی را پیش‌تر در مرحله گسترش فعال این ادیان ایجاد کرده است. یکی از نقاط نفوذ مسیحیت، یهودیت و اسلام به خاک روسیه مدرن، قلعه و بندر باستانی دربند بود. در این جنوبی‌ترین شهر روسیه امروزی، قلعه‌ای باستانی که در زمان پادشاهان ساسانی ساخته شده تاکنون حفظ شده است. دربند یا باب الابواب به قول اعراب شمالی‌ترین قلعه مرزی خلافت اعراب شد و آنچه از این دوران در اینجا حفظ شده عبارتند از: قبرستان اصحاب حضرت محمد (ص) و قدیمی‌ترین مسجد روسیه. خلفای اموی و عباسی درصدد برآمدند تا بر ده‌ها هزار نفر در این منطقه چیره شوند. پس از آن صفویان و عثمانی‌ها بر سر این شهر مدت‌ها با هم جنگیدند. کالاها، فناوری‌ها و ایده‌های مختلفی از هند و ایران از طریق دربند تا شمال منطقه ولگا نفوذ کردند.
در قرن دهم، یک دولت جدید در منطقه شمالی ولگا به وجود آمد؛ بولغار ولگا و بولغارها در سال 922 به اسلام گرویدند. فرزندان آنها این دین را با وجود آزمایش‌های مکرر در زندگی حفظ کردند.
در قرن سیزدهم، چنگیز یک امپراتوری جهانی جدید را تأسیس کرد که از چین تا بالکان امتداد داشت. بزرگترین بخش امپراتوری او که بین پسرانش تقسیم شد، گروه اردوی زرین بود. در تاریخ نگاری اروپایی، تاریخ امپراتوری مغول با رنگ‌های سیاه رنگ‌آمیزی شده است، اما در تاریخ نگاری آسیایی، به طور کامل سفید است. به احتمال زیاد، حقیقت جایی در وسط قرار دارد مانند هر قدرت قرون وسطایی دیگر، در امپراتوری چنگیز نیز محلی برای ظلم و ستم و انقیاد مردم وجود داشته است. در عین حال، ما در اینجا عناصری از همزیستی شگفت انگیز فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف را می‌بینیم، از هنگ روسی در پکن در دربار کوبلای گرفته تا واژه‌های متعدد تاتاری در زبان و فرهنگ روسی...
از آنچه رئیس جمهور فدراسیون روسیه ولادیمیر پوتین در رابطه با آغاز ریاست روسیه در بریکس گفت:
روسیه ریاست انجمن بریکس را بر اساس تصمیم اجلاس پانزدهم بریکس که در اوت گذشته تصویب شد بر عهده گرفته است و اکنون 10 کشور در آن حضور دارند؛ مصر، ایران، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اتیوپی به عنوان اعضای کامل جدید به بریکس پیوستند. این به طور قانع‌کننده‌ای قدرت رو به رشد بریکس و نقش آن را در امور جهانی نشان می‌دهد.
بریکس روز به روز حامیان و همفکران بیشتری را به خود جذب می‌کند؛ کشورهایی که اصول اساسی و زیربنای فعالیت‌های آن را به اشتراک می‌گذارند. این برابری حاکمیتی، احترام به انتخاب مسیر توسعه خود، توجه متقابل به منافع، صراحت، اجماع، تمایل به تشکیل نظم جهانی چندقطبی و یک مدل عادلانه از سیستم مالی و تجاری جهانی و جستجوی راه حل‌های جمعی به مبرم‌ترین مشکلات زمان ماست.
این روحیه، با تمرکز بر همکاری مثبت و خلاقانه با همه کشورهای ذینفع است که ریاست بریکس روسیه در سال 2024 تحت شعار «تقویت چندجانبه گرایی برای توسعه و امنیت عادلانه جهانی» دنبال خواهد کرد.
از زمان اردوی زرین، منطقه ولگا به یک راهرو بزرگ برای تجارت بین قاره‌ای تبدیل شده است. در آغاز قرن هجدهم، مسیر ولگا توسط پیُتر اول در زمان لشکرکشی‌اش به ایران، زمانی که دربند و بخشی از سواحل خزر را تصاحب کرد، مورد استفاده قرار گرفت. در آستانه مبارزات انتخاباتی، پیتر امپراتور اعلام شد و عنصری از نمادگرایی شخصی در دربار برای او ایجاد کردند؛ طغرای شخصی پیتر که برای برقراری ارتباط با مردمان شرقی استفاده می‌شد.
در پایان قرن هجدهم، تحت فرمان امپراتور کاترین دوم، مجمع روحانی محمدی اورنبورگ ایجاد شد؛ اولین مفتی برای مردم مسلمان امپراتوری روسیه. در همان زمان، مطالعات شرقی دانشگاهی فعالانه شروع به توسعه کرد. این یک گام ضروری بود، زیرا مرزهای امپراتوری به طور مداوم به سمت کریمه، قفقاز و آسیای مرکزی با جمعیت قابل توجه مسلمان خود در حال گسترش بود.
در قرن نوزدهم همکاری‌های دیپلماتیک، تجاری و صنعتی بین امپراتوری روسیه و قدرت‌های شرق و آسیا شکوفا شد. نقش ویژه روسیه به عنوان میانجی بین غرب و شرق تا آغاز قرن بیستم توسط دولت‌ها و رژیم‌های مختلف به رسمیت شناخته شد. یکی از مهمترین آنها سفر وزیر امور خارجه عربستان سعودی، ملک فیصل، به مسکو در سال 1932 است، زمانی که وی با رهبری شوروی در مورد مسائل مربوط به تولید نفت در این پادشاهی گفتگو کرد. سفیر شوروی در پادشاهی عربستان سعودی، تاتار کریم خاکیموف، نقش بزرگی در سازماندهی این سفر ایفا نمود. متأسفانه، این خط سیاسی مطلوب مسکو برای اتحاد با کشورهای مسلمان در جریان سرکوب‌های گسترده ضد مذهبی دوران استالین از بین رفت.
مسکو تلاش‌های خود را برای برقراری روابط دوستانه با کشورهای مسلمان تنها پس از مرگ استالین در دهه 1960 از سر گرفت. هیأت‌های عالی رتبه از کشورهای مسلمان نه تنها از مؤسسات رسمی، بلکه از مسجد جامع مسکو بازدید کردند و از این طریق با ثروت فرهنگی و ملی اتحاد جماهیر شوروی آشنا شدند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، فدراسیون روسیه چندین سال در توهم نیات غرب باقی ماند. اما امروزه جستجوی هویت و کد تمدنی روسیه یک موضوع مهم برای سیاستمداران و شخصیت‌هاست. بنابراین، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، در سال 2003 پیوستن فدراسیون روسیه به سازمان همکاری اسلامی را به عنوان ناظر آغاز کرد. نقش شخصیت‌های دینی مسلمان در این روند می‌تواند بسیار چشمگیر باشد.
اداره دینی مسلمانان فدراسیون روسیه به ریاست مفتی شیخ راویل عین‌الدین در این راستا فعالیت‌های زیادی انجام می‌دهد و به عنوان یک بازیگر برجسته در دیپلماسی عمومی و معنوی عمل می‌کند. امروز، این اداره دینی همراه با کلیسای ارتدکس روسیه و مراکز دینی سایر ادیان سنتی روسیه، در حال انجام فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه نزدیکی متقابل دولت‌ها و مردمان بر اساس ارزشی به نام آینده بشریت هستند.
منبع:https://www.muslim.ru/articles/287/41163/
9 اوت 2024
نظر شما